Herbata jest jednym z najczęściej spożywanych napojów na świecie. Po wodzie zajmuje drugie miejsce wśród najczęściej spożywanych napojów. Produkuje się ją z liści, pączków a nawet łodyg roślin z rodzaju Camellia. Herbata występuje w trzech głównych rodzajach; herbata zielona, herbata oolong oraz herbata czarna. Poszczególne formy różnią się między sobą zawartością przeciwutleniaczy oraz stopniem fermentacji. Jeśli chodzi o skład, to herbata jest bogatym źródłem polifenoli, kofeiny, składników mineralnych oraz śladowych ilości witamin, aminokwasów oraz węglowodanów. Rodzaj
występujących polifenoli jest zróżnicowany i zależy od stopnia fermentacji jakiej została poddana. Zielona herbata jest uważana za najistotniejsze źródło katechin wśród dostępnych źródeł dietetycznych i zajmuje czołowe miejsce przed czekoladą, czerwonymi winogronami, winem i jabłkami [216]. Herbata zielona jest najmniej przetworzoną herbatą z pączków rośliny Camellia sinensis i zawiera galusan epigallokatechiny (EGCG), który jest estrem powstającym w wyniku reakcji epigallokatechiny i kwasu galusowego. EGCG można znaleźć w dużych ilościach w liściach zielonej herbaty (7,1 g na 100 g liści zielonej herbaty), w herbacie oolong (3,4 g na 100 g herbaty oolong) i w liściach czarnej herbaty (1,1 g na 100 g liści czarnej herbaty) [217]. Przeprowadzono podwójnie zaślepione, randomizowane badanie z udziałem 82 pacjentów wykazały, że spożywanie 30 ml EGCG uzupełnionego oliwą
z oliwek znacząco poprawiło funkcję śródbłonka poprzez zmniejszenie liczby leukocytów [218].
W badaniu Tian i wsp. wykazano, że częstość występowania choroby niedokrwiennej serca była istotnie statystycznie mniejsza u osób spożywających zielona herbatę. Efekt ten obserwowano zarówno w modelach surowych, jak i po dostosowaniu wieku, płci, BMI, wykształcenia, aktywności fizycznej, picia alkoholu, istnienia cukrzycy. Po dodatkowym uwzględnieniu czterech innych popularnych napojów, jak kawa, czarna herbata, soki i coca-cola, efekt ten był nieco osłabiony, ale wciąż istniał istotnie statystyczny efekt, który odpowiadał zmniejszonemu o 11% ryzyku wystąpienia choroby niedokrwiennej serca [219]. Z kolei meta analiza randomizowanych badań z udziałem ponad 1600 osób, przeprowadzona przez Xu i wsp. wykazała, że zielona herbata znacząco zmniejszyła ciśnienie tętnicze krwi w czasie trwania krótkoterminowych badań. Większe oraz długoterminowe badania są potrzebne, aby dokładniej zbadać wpływ suplementacji zieloną herbatą na kontrolę ciśnienia tętniczego i zdarzenia kliniczne [220]. Z kolei metaanaliza baz Pubmed, Web of Science oraz Cochrane od 1980 do 2020 roku przeprowadzona przez Abe i wsp. wykazała, zmniejszenie śmiertelności z powodu chorób sercowo- naczyniowych w zakresie od 18 % do 33% [221]. Young i wsp. porównywali efekt spożycia zielonej herbaty oraz kawy z grupą kontrolną. Stężenie cholesterolu całkowitego i LDL-cholesterolu w surowicy było niższe w grupie przyjmującej zielona herbatę, niż porównaniu z grupą kontrolną i kawą w analizie wieloczynnikowej po skorygowaniu o czynniki zakłócające. Stężenia cholesterolu całkowitego i LDL-cholesterolu w surowicy były istotnie niższe w grupie zielonej herbaty niż w grupie kawy w analizie wieloczynnikowej po uwzględnieniu czynników zakłócających. Nie było jednak istotnej różnicy w stężeniu cholesterolu całkowitego i LDL-cholesterolu w surowicy między grupą spożywającą zieloną herbatę a grupą kontrolną. Wyniki te sugerują, że spożywanie zielonej herbaty nie wykazało pozytywnych efektów w zapobieganiu hiperlipidemii, natomiast spożywanie kawy wykazało negatywne efekty w hiperlipidemii [222].
źródła :
1. Chacko S.M., Thambi P.T., Kuttan R., Nishigaki I.: Beneficial effects of green tea: a
literature review. Chin. Med. 5, 1–9.
2. Widmer R.J., Freund M.A., Flammer A.J., Sexton J., Lennon R., Romani A., Mulinacci
N., Vinceri F.F., Lerman L.O., Lerman A.: Beneficial effects of polyphenol-rich
olive oil in patients with early atherosclerosis. Eur. J. Nutr. 52, 1223–1231.
3. Tian C., Huang Q., Yang L.: Green tea consumption is associated with reduced incident CHD and
improved CHD-related biomarkers in the Dongfeng-Tongji cohort. Sci Rep 6, 24353 (2016).
4. Renfan Xu.: Effect of green tea supplementation on blood pressure, Medicine: February 2020.
5. Abe SK. Inoue M.: Green tea and cancer and cardiometabolic diseases: a review of the current
epidemiological evidence. Eur J Clin Nutr. 2021 Jun,75(6),865-876.
6. Choi S.-Y., Kim, Y.-H.: Effects of Green Tea or Coffee Consumption on Serum Lipid Profiles, Journal
of the Korean Society of Food Science and Nutrition. The Korean Society of Food Science and Nutrition,
39(9), pp. 1279–1285.