Otyłość stała się globalną epidemią i jest jednym z największych problemów zdrowia publicznego na świecie. Otyłość stanowi poważne ryzyko wielu poważnych chorób, w tym cukrzycy, niealkoholowej choroby wątroby (NAFLD), chorób układu krążenia, nadciśnienia tętniczego i udaru mózgu oraz niektórych form raka.
Czym jest otyłość ?
Otyłość jest przewlekłą, złożoną chorobą definiowaną przez nadmierne złogi tłuszczu, które mogą pogarszać stan zdrowia. Otyłość może prowadzić do zwiększonego ryzyka cukrzycy typu 2 i chorób serca, może wpływać na zdrowie kości i reprodukcję, zwiększa ryzyko niektórych nowotworów. Otyłość wpływa na jakość życia, np. na sen czy poruszanie się. Skorzystaj z pomocy dietetyk kliniczny Lubliniec mgr Michał Strużyk i zadbaj o siebie.
Diagnozę nadwagi i otyłości stawia się poprzez pomiar masy ciała i wzrostu oraz obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI): waga (kg)/wzrost² (m²). Wskaźnik masy ciała jest zastępczym markerem otyłości, a dodatkowe pomiary, takie jak obwód talii, mogą pomóc w diagnozie otyłości.
Kategorie BMI definiujące otyłość różnią się w zależności od wieku i płci u niemowląt, dzieci i młodzieży.
Dorośli
W przypadku dorosłych WHO definiuje nadwagę i otyłość w następujący sposób:
- nadwaga to BMI większe lub równe 25; i
- otyłość to BMI większe lub równe 30.
W przypadku dzieci przy definiowaniu nadwagi i otyłości należy wziąć pod uwagę wiek.
Dzieci poniżej 5 roku życia
Dla dzieci poniżej 5 roku życia:
- nadwaga to stosunek masy ciała do wzrostu większy niż 2 odchylenia standardowe powyżej mediany standardów wzrostu dzieci WHO; i
- Otyłość to waga w stosunku do wzrostu większa niż 3 odchylenia standardowe powyżej mediany standardów wzrostu dzieci WHO.
Układ odpornościowy
Stan otyłości wiąże się z różnymi zmianami fizjologicznymi i anatomicznymi w organizmie, które mogą przyczyniać się do upośledzenia odporności i modulacji przeciwwirusowej odpowiedzi immunologicznej. Zmiany te zachodzą głównie w układzie oddechowym, w którym objętość płuc jest znacznie zmniejszona, co wiąże się ze zwiększoną częstością oddechów i rozwojem duszności. Otyłość jest identyfikowana jako nadmierna akumulacja białej tkanki tłuszczowej, co powoduje nadekspresję adipokin, znanych również jako hormony cytokinowe. Może to być mechanizm, który przyczynia się do stanu zapalnego i obniżonej odporności podczas otyłości
Cukrzyca
Otyłość jest częstym czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2. Badania przesiewowe w kierunku cukrzycy są wskazane u wszystkich pacjentów z otyłością. Leczenie otyłości jest podstawą profilaktyki i leczenia cukrzycy typu 2. Redukcja masy ciała prowadzi do zapobiegania, kontroli, a w niektórych przypadkach remisji cukrzycy. W tym ćwiczeniu omówiono postępowanie z pacjentami z otyłością i cukrzycą, w tym interwencje związane ze stylem życia, leczenie farmakologiczne oraz chirurgię metaboliczną i bariatryczną.
Choroby sercowo-naczyniowe
Otyłość prowadzi również do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych niezależnie od innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Nowsze dane podkreślają, że otyłość brzuszna, określana na podstawie obwodu talii, jest markerem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, który jest niezależny od wskaźnika masy ciała.
źródła:
1. Yashi K, Daley SF. Obesity and Type 2 Diabetes. [Updated 2023 Jun 19]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024
2. Powell-Wiley TM, Poirier P, Burke LE, Després JP, Gordon-Larsen P, Lavie CJ, Lear SA, Ndumele CE, Neeland IJ, Sanders P, St-Onge MP; American Heart Association Council on Lifestyle and Cardiometabolic Health; Council on Cardiovascular and Stroke Nursing; Council on Clinical Cardiology; Council on Epidemiology and Prevention; and Stroke Council. Obesity and Cardiovascular Disease: A Scientific Statement From the American Heart Association. Circulation.